عمومی‌ترین علت گرم شدن پاها آسیب دیدن عصب‌ها است که اغلب اوقات به بیماری دیابت مربوط می‌شود. دلایل دیگری هم وجود دارد. درد ناشی از این عارضه ممکن است دوره‌‌‌ای یا دائم باشد و از شدت خفیف تا شدید ادامه پیدا کند. در این مواقع در پاهای تان حس گرم شدن، سوزش، بی حسی یا تیر کشیدن را احساس می‌کنید.
با توجه به دلیلی که باعث این عارضه شده است، رشو‌های درمانی متفاوتی وجود دارد.
در ادامه مقاله به دلایل گرم شدن پاهاو زمان مراجعه به پزشک اشاره کرده ایم. .
15 دلیل برای گرم شدن پاها
دلایل زیادی برای گرم شدن پاهاوجود دارد و باید دلیل پنهان را شناسایی کرد تا بتوان آن را درمان کرد. گاهی اوقات دلایلی مثل قارچ پا یا کفش‌های تنگ را به راحتی می‌توان درمان کرد. گاهی اوقات هم علت آن ناشناخته است.
1. نوروتراپی دیابتی
سالیان زیاد بی توجهی به میزان قند خون باعث آسیب دیدن رگ‌های خونی و عصب‌ها می‌شود. با بالا رفتن قند خون، انتقال سیگنال‌ها از عصب‌ها کم می‌شود و بر قسمت‌های مختلف بدن، مثل پاها، تاثیر می‌گذارد. علاوه بر این، فشار خون بالا باعث ضعیف شدن دیواره رگ‌های خونی که اکسیژن و مواد مغذی به عصب‌ها را برعهده دارند، می‌شود.
عصب‌های هرجای بدن ممکن است آسیب ببینند. با توجه به موسسه ملی دیابت و بیماری گوارشی و کلیوی، حدود 60 تا 70 درصد از بیماران دیابتی عصب‌های شان آسیب می‌بیند. اگر هر کدام از شرایط زیر را داشته باشید، خطر آسیب دیدن عصب‌ها در شما بیشتر خواهد شد:
- چاقی مفرط؛
- فشار خون بالا؛
- سیگار کشیدن؛
- نوشیدن مشروبات الکلی.
در نوروتراپی ترجیحی، عصب‌های پاها و انگشتان آسیب می‌بیند. این نوع از نوروتراپی منجر به گرم شدن پاهامی‌شود. کم پیش می‌آید که نوروتراپی بر بازوها و دست‌ها تاثیری بگذارد.
علائم دیگر نوروتراپی ترجیحی عبارت اند از:
- بی حس یا سوزن سوزن شدن دست‌ها یا انگستان پا؛
- حسی شبیه به پوشیدن جوراب تنگ؛
- دردهای شدید و مثل سوراخ کردن؛
- احساس ضعف تا سنگینی در قسمت بازوها و پاها؛
- تعریق شدید.
در صورتی که هر کدام از علائم بالا را در خود مشاهده کردید، با پزشک خود تماس بگیرید. کنترل فشار خون در پیشگیری از آسیب دیدن عصب‌ها تاثیر دارد.
2. نوروتراپی فیبر کوچک حسی {SFSN}
SFSN نوعی نوروتراپی دردناک است که در نتیجه آن، سوزش زیادی در قسمت پاها احساس می‌شود. سایر علائم این نوروتراپی، بی حس شدن پاها و انفجارهای کوتاه درد است. زمانی که غشاء میلین، که فیبرهای عصبی را پوشانده و از آن‌ها محافظت می‌کند، از بین برود،ان‌نوروتراپی اتفاق می‌افتد. باوجود این که علت اصلی آن را در بیشتر بیماران نمی‌توان تشخیص داد، ممکن است دیابت هم باعث این عارضه شود.
3. مصرف بالای مشروبات الکلی
با مصرف زیاد مشروبات الکلی نوع دیگری از نوروتراپی، به نام نوروتراپی الکلی برای بدن اتفاق می‌افتد. در این زمان علاوه بر احساس گرم شدن پاهااین علائم هم مشاهده می‌شود:
- ضعف، انقباض و ناتوان شدن ماهیچه‌ها؛
- درست عمل نکردن مجرای ادراری و روده؛
- سرگیجه؛
- سخن‌های اشتباه.
با توقف مصرف الکل این علائم هم از بین می‌روند.
4. بیماری کارکوت ماری توس {CMT}
این بیماری شایع ترین بیماری عصبی ارثی است. CMT بر عصب‌ها کنترل کننده ماهیچه‌ها تاثیر می‌گذارد و به مرور زمان بدتر می‌شود. اولین علامت آن، گرم شدن یا حس فرو کردن سوزن در دست‌ها و پاها است. علامت دیگر آن، تحلیل رفتن ماهیچه‌ها ساست.
5. سندرم درد موضعی پیچیده {CPRS}
دست و پاها به این عارضه مبتلا می‌شوند و بیشتر پس از عمل جراحی یا آسیب دیدن بدن به وجود می‌آید. در این نوع سندرم، عصب‌هایی که وظیفه انتقال سیگنال از مغز و ستون فقرات را برعهده دارند، آسیب می‌بینند علائم این سندرم شامل:
- درد ناشی از سوزش؛
- التهاب؛ تغییر رنگ یا زمینه پوست
CPRS ممکن است که بر سیستم دفاعی بدن تاثیر بگذارد عوامل ژنتیکی در آن نقش دارند.
6. بیماری اریتروملالژیا
کمتر فردی به این بیماری دچار می‌شود و در‌‌ان‌پاها قرمز و گرم می‌شوند و درد می‌گیرند که هیچ علت شناخته شده‌‌‌ای ندارد. شدت این بیماری در هر فردی متفاوت است. بعد از ورزش کردن، راه رفتن، ایستادن و در معرض گرما بودن این درد هم بیشتر می‌شود.
7. کمبود مواد مغذی
در گذشته بسیار شایع بوده است که کسی به خاطر کمبود مواد مغذی بدن اش از گرم شدن پاهایش رنج ببرد اما امروزه هم همچنان ادامه دارد.
در میان جمعیت امروزه جهان و مخصوصا در میان جوانان، کم شدن هر کدام از فاکتورهای زیر ممکن است به آسیب دیدن عصب‌ها مربوط باشد:
- ویتامین B12؛
- ویتامین B6؛
- ویتامین B9 {فولات}.
با کم شدن مقدار این دسته از ویتامین‌های B، فرد گرم شدن پاهایش را احساس می‌کند و از مشکلات هماهنگی عضلات رنج می‌برد.
علت کم شدن تعداد گلبول‌های قرمز سالم خون هم همان کم شدن میزان این ویتامین‌ها است. تنگی نفس، خستگی و سرگیجه از دیگر علائم کم خونی ناشی از کم شدن میزان ویتامین بدن است.
8. هیپوتیروئیدیسم
کم شدنمیزان فعالیت‌های غده تیروئید باعث به هم خوردن تعادل هورمون‌ها در بدن می‌شود و باعث التهاب و در نتیجه فشار روی عصب‌ها می‌شود. علاوه بر گرم شدن پاها، خستگی، زیاد شدن وزن و خشک شدن پوست هم از دیگر علائم هیپوتیروئیدیسم هستند.
9. بیماری‌های عفونی
گرم شدن پاهامی‌تواند علامت بسیاری از بیماری‌های عفونی، از جمله موارد زیر باشد:
- بیماری لایم؛
- HIV؛
- سفلیس؛
- زونا.
اگر پاهای تان گرم می‌شوند و در عین حال عفنت هم گرفته اید، با پزشک خود صحبت کنید.
10. بیماری پا ورزشکاران
بیماری پا ورزشکاران نوعی بیماری عفونی قارچی است که بیشتر در ورزشکاران مشاهده می‌شود که ممکن است در قسمت دست ناخن‌های پا هم مشاهده شود.
یکی از رایج ترین علائم این بیماری، همان گرم شدن پا، سوزن سوزن شدن یا خارش میان انگشتان پا یا کف پا است. به احتمال زیاد بیمار مبتلا شده علائم زیر را هم مشاهده می‌کند:
- جوش‌هایی روی پا که می‌خارند؛
- پوست پوسته شدن بین انگشتان یا کف پا؛
- خشکی پوست در طرفین یا کف پا؛
- مرطوب شدن پوست انگشتان پا؛
- جدا شدن، رنگ پریدن و ضخیم شدن ناخن انگشتان پا.
11. بیماری کلیوی
زمانی که کلیه فعالیت‌های خود را متوقف کند، سموم در خون انباشته می‌شوند که منجر به التهاب و خارش پا می‌شود. بیماری کلیوی منجر به ایجاد شرایط زیر هم می‌شود:
- کم شدن ادرار؛
- تنگی نفس بدون هیچ دلیلی؛
- سرگیجه؛
- پریشانی؛
- حمله ناگهانی؛
- خستگی؛
- کما.
12. بیماری شریان ترجیحی {PAD}
در بیماری PAD شریان‌هایی که مسئول آوردن خون به پاها و انگشتان پا هستند، تنگ می‌شوند. علائم این بیماری با بیماری نوروتراپی ترجیحی مشابه است. درد ناشی بر اثر راه رفتن یا ورزش کردن بیشتر می‌شود.
13. سندرم تونل تارسال
در سندرم تونل تارسال، عصب‌هایی که در مسیر زانو تا انگشتان پا قرار گرفته اند، فشرده می‌شوند و علت آن هم التهاب یا آسیب دیدن است؛ درنتیجه منجر به درد و سوزش پاها می‌شود.
توجه کنید که این شرایط باید به موقع درمان شود در غیر اینصورت، آسیب وارد شده به عصب‌ها همیشگی خواهد شد.
14. سموم
زمانی که فرد برای مدت طولانی در معرض فلزات سنگین یا سایر مواد شیمیایی صنعتی قرار بگیرد، علائم بیماری نوروتراپی ترجیحی خود را نشان می‌دهند. خوردن یک سری از داروها که برای درمان بیماری‌های خاص، مثل HIV یا حمله ناگهانی، مصرف می‌شود ممکن است باعث آسیب دیدن عصب‌ها شود.
15. شیمی‌درمانی
بی شک مواد درمانی شیمیایی که برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود، عوارض جانبی، مثل نوروتراپی ترجیحی، دارد. دیگر عوارض جانبی شیمی‌درمانی شامل موارد زیر است:
- احساس خستگی، درد و لرزش ماهیچه‌ها؛
- دیر عکس العمل نشان دادن؛
- مشکل تعادل و هماهنگی بدن؛
- ضعف ماهیچه‌ها؛
- درد.
تشخیص گرم شدن پاها
در صورتی که پاهای تان گرم می‌شوند و درد می‌کنند باید به پزشک خود مراجعه کنید.
پزشک ابتدا معاینه بدنی می‌کند. در این معاینه شرایط زیر مشخص می‌شود:
- مشکلات ساختاری پا یا زانوها؛
- عفونت‌های قارچی؛
- قرمز شدن یا رنگ پریدن پوست؛
- عکس العمل‌های بدن؛
- بی حس شدن.
در قدم بعد پزشک درباره سابقه بیماری، مثلا داروهایی که مصرف می‌کنید، زمان شروع علائم و مدت ادامه داشتن سئوال می‌کند.
در این شرایط احتمال پزشک می‌گوید که آزمایش دیابت را هم انجام دهید زیرا دیابت یکی از دلایل معمول گرم شدن پاهااست. در قدم بعدی درباره میزان مصرف نوشیدنی‌های الکلی سئوال می‌پرسد زیرا دومین دلیل هم مشروبات الکلی هستند. شاید پزشک بگوید که برای موارد زیر هم آزمایش خون انجام دهید:
- هورمون تیروئید؛
- عملکرد کلیه؛
- کمبود ویتامین؛
- HIV؛
- عفونت‌های دیگر.
اگر پزشک احتمال دهد که بیمارش به سندرم تونل تارسال مبتلا شده است، آزمایش تصویری را توصیه می‌کند. او به کفش‌ها و طرز راه رفتن تان هم توجه می‌کند.
علاوه بر این، علائم دیگری هم که مشاهده کردید بسیار مهم هستند.
درمان گرم شدن پاها
راهکارهای درمانی گرم شدن پاهابه دلیل اصلی بیماری مربوط می‌شود.
اغلب اوقات درمان سریع انجام می‌شود. گاهی اوقات تنها باید به این موارد توجه شود:
- داروهای ضدقارچ برای بیماری پا ورزشکاران؛
- یک کفش راحت تر؛
- قرار دادن مواد اصلاح کننده در کفش؛
- مکمل‌های ویتامین B؛
- مکمل‌های تیروئید.
در صورتی که بیماری دیابت تشخیص داده شود بایستی رژیم غذایی یا داروهای تان تغییر کنند. پزشک برای تسکین درد عصب هم داروهایی تجویز می‌کند0
در موارد دردهای عصبی شدید، روش تحریک عصب‌ها هم ممکن است مفید باشد. مثل روش‌های زیر:
- تحریک الکترونیکی عصب‌ها؛
- مغناطیس درمانی؛
- لیزر درمانی؛
- نور درمانی.
روش‌های خانگی برای کم کردن درد
برای رهایی از درد می‌توانید به روش‌های خانگی هم توجه کنید:
- قرار دادن پاها یا آب سرد یا حمام یخ برای چند دقیقه: این روش برای بیماران مبتلا به اریتروملالژیا توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است پوست آسیب ببیند.
- قرار دادن پاها در نمک یا محلول آب سیب: در صورتی که دیابت دارید، قبل از انجام این روش با پزشک خود صحبت کنید0
- مصرف مکمل زردچوبه: از آن جایی که ماده‌‌‌ای به نام کورکونیوم در زردچوبه پنهان شده است، این ماده به تسکین درد کمک می‌کند. مشخص شده است که کورکونیوم خواص ضدالتهاب، آنتی اکسیدان و ضدباکتری دارد که گفته می‌شود علائم عصب شناختی را بهبود می‌بخشد.
- کرم‌هایی که حاوی لیدوکائین یا کاپسایسین هستند: محلول خانگی زرد چوبه یا زنجبیل هم کارساز است. در یکی از تحقیقاتی که صورت گرفته است، مشخص شده است که لیدوکائین در تسکین درد ناشی از اریتروملالژیا موثر است.
- ماساژ دادن پاها: به منظور تقویت جریان و گردش خون.
بررسی اجمالی گرم شدن پاها
گرم شدن پاهابا درد همراه است که این درد یا خفیف است یا مزمن و شدید. با پزشک خود صحبت کنید تا دلایل پنهان بیماری شناخته و درمان شود. با وجود این که آسیب دیدن عصب‌ها ممکن است همیشگی باشد اما با مصرف دارو می‌توان از آسیب دیدن بیشتر جلوگیری کرد.